2023 Yılında Elde Edilen Menkul Sermaye Gelirlerinin Vergileme Esasları, Beyanı ve Ödemesi
Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir vergisine tabi gelir unsurları; ticarî kazanç, ziraî kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan oluşmaktadır.
Tam mükellef gerçek kişilerin mevduat faizi, repo geliri, hisse senedi alım-satım kazancı, Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizi ve alım satım-kazancı gibi menkul sermaye gelirlerinin hangi koşullarda beyanname ile bildirilmeleri gerektiğine yönelik özet açıklamalarda bulunuyoruz.
Menkul sermaye gelirlerinin vergilendirilmesine yönelik ayrıntılı açıklamaların yer aldığı bilgilere ise aşağıdaki bağlantı adresinden ulaşabilirsiniz.
1. Menkul Sermaye İratlarının Yıllık Beyanname ile Beyan Edilmesi
Gerçek kişilerce 2023 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı beyan edilecek gelir toplamının 150.000 TL’yi (2024 yılı için 230.000 TL) aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 8.400 TL’yi (2024 yılı için 13.000 TL) aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.
2. Menkul Sermaye İratlarının Beyan Durumuna İlişkin Özet Tablo
Menkul sermaye iratlarının yıllık beyanname ile beyan edilip edilmeyeceğine ilişkin açıklamalar aşağıdaki özet tabloda yer almaktadır.
MENKUL SERMAYE İRADININ TÜRÜ
|
BEYAN DURUMU
|
AÇIKLAMA
|
Mevduat faizleri
|
Beyan edilmez.
|
Vergi kesintisine tabi tutulmuştur. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir.
|
Katılım Bankalarınca Ödenen Kar Payları
|
Beyan edilmez.
|
Repo Gelirleri
|
Beyan edilmez.
|
1/1/2006 tarihinden itibaren ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarının faiz gelirleri
|
Beyan edilmez.
|
1/1/2006 tarihinden itibaren yurt içinde ihraç edilen özel sektör tahvillerinin faiz gelirleri (Yurt içinde ihraç edilen kira sertifikaları dahil)
|
Beyan edilmez.
|
10/7/2001 tarihinden önce kurulanlar hariç olmak üzere tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları
|
Beyan edilmez.
|
Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir.
|
Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları
|
Beyan edilmez.
|
Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları
|
Beyan edilmez.
|
Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları
|
Beyan edilmez.
|
İstisna
|
1/1/2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilen hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller
|
8.400 TL'yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir.
|
Vergi kesintisi ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 8.400 TL'lik beyan haddinin aşılması halinde beyan edileceklerdir.
|
İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devirve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar
|
Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri
|
Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri
|
Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı v.b.)
|
Her türlü alacak faizleri
|
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her türlü tahvil ve Hazine bonosufaiz gelirleri (TL cinsinden)
|
İndirim oranının birden büyük olması dolayısıyla beyan edilmeyecektir.
|
Vergi kesintisi uygulanan gelirlere ilişkin 150.000 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecektir.
|
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her türlü tahvil ve Hazine bonosu faiz gelirleri (dövize, altına veya başka bir değere endeksli)
|
İndirim oranı uygulanmayacak olup toplam tutarı 150.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
|
Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri
|
İndirim oranı uygulanmayacak olup toplam tutarı 150.000 TL'yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
|
Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ve tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler
|
Toplam tutarı 150.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
|
1999-2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna kazançlar ile yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtımı halinde gerçek kişilerce elde edilen kar payları
|
Elde edilen kar payının net tutarına bu tutarın 1/9'u eklenerek bulunacak tutarın yarısı gelir vergisinden istisna olup kalan tutar 150.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
|
Her türlü hisse senetlerinin kar payları
|
Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olup kalan tutar 150.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır.
|
İştirak hisselerinden doğan kazançlar
|
Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları
|
3. Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri
2023 yılında elde edilen beyana tabi menkul sermaye iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 1 Mart – 1 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlaması nedeniyle) tarihleri arasında beyan edilmesi gerekmektedir.
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi;
- Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında,
- 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile elektronik beyanname aracılık sözleşmesi imzalanarak e-Beyanname sisteminden, verilebilir.
Ayrıca, bu mükelleflerin takvim yılı içinde;
- Memleketi terk etmesi halinde, memleketi terkten önceki 15 gün içinde,
- Ölümü halinde, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde vefat eden kişi namına varis tarafından,
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyanda bulunulması gerekmektedir.
4. Verginin ödenmesi
4.1. Ödeme zamanı
Gelir vergisinin;
- Birinci taksiti, damga vergisi ile birlikte 1 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlaması nedeniyle),
- İkinci taksiti ise 31 Temmuz 2024,
tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.
4.2. Ödeme yeri
Gelir vergisi, beyannamenin onaylanmasının ardından, Hazır Beyan Sistemi üzerinden "Anlaşmalı Banka Kartı - Kredi Kartı ile Ödeme" bölümünden anlaşmalı banka kartı veya kredi kartı ile ödenebilmektedir.
Ekranda yer alan “Ödemelerim ve Alındılarım” bölümünden ödenen vergi görüntülenebilinmektedir.
Ayrıca gelir vergisi;
- Gelir İdaresi Başkanlığına ait gib.gov.tr internet sitesi (Dijital Vergi Dairesi ve GİB Mobil Uygulaması) üzerinden;
- Anlaşmalı bankaların kredi kartları ile
- Anlaşmalı bankaların banka kartları veya banka hesabından,
- Yabancı ülkede faaliyet gösteren bankaların; kredi kartları, banka kartları ve diğer ödeme yöntemleri ile
- Anlaşmalı bankaların;
- Şubelerinden,
- Alternatif ödeme kanallarından (İnternet Bankacılığı, Telefon Bankacılığı, Mobil Bankacılık vb.),
- PTT iş yerlerinden,
- Tüm vergi dairelerinden,
ödenebilmektedir.